Huyền thoại về Cụm tình báo H.63

Phần 3 - Kỳ 26, 27, 28 


Kỳ 26: "Nam châm hút pháo"

(VietNamNet) - Đến tận bây giờ, khi cuộc chiến đã lùi xa vào dĩ vãng, Anh hùng tình báo Tư Cang vẫn "cay cú" những vụ quân Mỹ liên tục "đánh hơi thấy" nơi ẩn nấp của H.63 dưới địa đạo. Địch dò theo tín hiệu điện đài của cụm để đánh vào địa đạo. Tín hiệu như thỏi nam châm, "hút pháo" đến sát miệng hầm... Những năm tháng chuẩn bị cho chiến dịch Mậu Thân 1968 nghẹt thở trôi qua...
 
150 phút dưới lòng đất

Ông nhớ lại chuyện Tết năm 1967. Một năm trước khi chiến dịch Mậu Thân diễn ra. Địch bám theo tín hiệu điện đài của ta để đánh địa đạo. Ngày cuối năm tại căn cứ Bến Đình. Địch liên tục đi săn tìm địa đạo để tiêu diệt. Nếu chúng phát hiện ra, hoặc tiêu diệt, sẽ lâm nguy đến điệp viên hoạt động trong thành cũng như toàn H.63 sẽ bị tiêu tan. Cả cụm đang ngồi dưới hầm bỗng nhiên thấy đất rung lên ầm ầm. 

"Tôi là người chỉ huy ở đây! Tôi ra lệnh: Kiên trì chịu đựng! Chúng ta ở đây đều là đảng viên, không có một khó khăn gian khổ nào trên trái đất này làm nhụt được ý chí. Chúng ta phải vươn lên tất cả để chiến thắng!".

Nếu địch phát hiện ra miệng hầm, dùng thuốc nổ đánh thì cả cụm sẽ khó thoát. Cụm trưởng Tư Cang còn đang suy tính cách đối phó thì nghe "hực" một tiếng. Lồng ngực như bị một cơn gió mạnh dồn đến, ép lại. Ngọn đèn trong hầm phụt tắt, tối om. Ông bật đèn điện 6 vôn lên. Anh em đang nhìn mình lặng lẽ. Hình như hầm bị sụp ở đâu đó rất gần. "Cứ bình tĩnh, không có gì lo cả!" - Cụm trưởng động viên khi nhìn thấy thái độ lo lắng của anh em.

Ông lại bình thản ngồi thảo điện về trung tâm. Anh em dựa lưng vào vách hầm. Yên tâm hơn khi vị chỉ huy vẫn coi như không có chuyện gì xảy ra. Tư Cang ngừng viết, nhìn đồng đội mình. Toàn những người gan góc, dũng cảm, trải qua nhiều thử thách cam go đều vượt qua. Ông hiểu rõ từng tính nết mỗi đồng đội như Năm Hải, Bảy Phẩm, Tư Thành, Tám Phương...

Hơi thở của ông và đồng đội nặng nề hơn. Ông vẫn ngồi viết. Nhưng trong lòng lo lắng theo dõi diễn biến từng động tác của anh em. Lúc này, một lời nói, một cử chỉ của người cụm trưởng sẽ tác động đến anh em rất lớn. Lần này cũng như bao lần nguy nan đã qua, anh em đều hướng vào cụm trưởng của mình. Họ chờ đợi một quyết định khôn khéo và chính xác.

Mới chỉ 15h30 chiều. Ít ra, cụm còn chịu đựng hai tiếng rưỡi nữa. Theo kinh nghiệm của các lần trước, 6h chiều bọn địch không tìm thấy nơi trú ẩn của ta, sẽ bỏ đi. 150 phút nữa trong điều kiện thiếu không khí. Hơi thở của Tư Cang trở nên dồn dập hơn. Mạch máu 2 bên mang tai đập mạnh. Tám Phương bò lại gần cụm trưởng, giọng cương quyết: "Cho mở nắp lên đánh chết chúng nó đi! Dưới này rồi cũng chết, tôi không còn chịu nổi nữa!".

Tư Cang nhìn về phía nắp hầm. Chỉ cần ông gật đầu đồng ý, Ba Hoa sẽ đưa tay đẩy mạnh nắp. Tư Cang và đồng đội sẽ dũng mãnh liều mình xông lên, mở đường máu thoát thân. Nhưng điều gì sẽ xảy ra sau đó? Tư Cang hình dung, quân địch đông, chắc chắn mình đánh không lại. Chúng sẽ nhanh chóng tiêu diệt toàn đội. Bọn Mỹ sẽ móc xác anh em vào xe, kéo xềnh xệch qua xóm, qua chợ. Bà con mình sẽ đau xót lắm!

Thấy cụm trưởng vẫn ngồi im, hàng loạt ý kiến ủng hộ Tám Phương đưa ra: "Có chết, chết trên mặt đất sướng hơn!". Tất cả cùng nhìn Tư Cang chờ đợi. Ông nhìn đồng hồ, mới có 16h17 phút. Còn 2 tiếng đồng hồ nữa. Tư Cang không thể ngồi im được. Ông trấn tĩnh anh em, giọng ôn tồn nhưng dứt khoát của người chỉ huy: "Các đồng chí! Được cầm súng chiến đấu đối mặt với quân thù, bao giờ cũng là ước nguyện, tư thế của chúng ta. Nhưng nhảy lên chiến đấu rồi hy sinh trên mặt đất là dễ, còn vững chí ngồi đây chịu đựng mới là khó! Anh em kiên quyết ngồi lại. Nếu chúng ta chết vì ngộp thì Mỹ cũng không biết đã tiêu diệt được cụm chúng ta..."

Ông nói xong lại lặng lẽ ngồi thảo bức điện báo cáo lên trên. Bỗng từ trên nắp hầm, đất rơi xuống lộp độp. Trên mặt đất, có tiếng chân người và tiếng cây dộng xuống nghe thình thịch. Ba Hoa nói nhỏ với cụm trưởng: "Bọn Mỹ đang sục sạo tìm hầm. Lỗ hơi duy nhất còn lại đã bị bịt kín!". Lại mỗi người một ý trong tiếng nói chung mở nắp hầm lên đánh.

Lỗ hơi còn lại của đoạn hầm cụt đã bị bước chân địch giẫm kín. Tư Cang nhìn anh em một lượt. Ai cũng đã quá mệt mỏi vì thiếu không khí. Ông nói kiên quyết: "Anh em hãy suy nghĩ kỹ, mình là quân đội hay dân thường? Đã là quân đội thì phải có kỷ luật, phải nghe theo lời người chỉ huy. Tôi là người chỉ huy ở đây! Tôi ra lệnh: Kiên trì chịu đựng! Chúng ta ở đây đều là đảng viên, không có một khó khăn gian khổ nào trên trái đất này làm nhụt được ý chí. Chúng ta phải vươn lên tất cả để chiến thắng!".

Giọng nói chắc gọn nhưng truyền cảm của Tư Cang thuyết phục được đồng đội. Ông lại nhìn đồng hồ. Gần đến 6h chiều. Mọi ngày 6h30 mới cho mở nắp hầm, nhưng hôm nay ông sẽ cho mở sớm hơn. Chiếc kim phút nhích dần, nhích dần từng tý. Đúng 6h15, ông vui mừng ra lệnh: "Lên!". Anh em xốc lại súng đạn. Ba Hoa mở hé nắp hầm lên. Không khí tràn xuống hầm, dễ chịu.

Quân Mỹ đã bất lực rút hết về bãi đóng quân. Đêm 30 tết tối như mực. Gió xuân mang hơi lành lành từ sông Sài Gòn ùa vào. Mọi người nhìn cụm trưởng Tư Cang cảm phục. Ai cũng hiểu, trong chiến tranh, không chỉ đối diện với quân thù mà còn phải thắng cả bản thân mình nữa. Chỉ còn mấy tiếng nữa đến giao thừa... 

Ông Việt Cộng thương... trẻ Mỹ!

Nhiều đồng đội bị hy sinh dưới làn đạn lính Mỹ, nhưng Cụm trưởng Tư Cang nổi tiếng với hành động kỳ quặc, nhưng nhân văn: Tha chết cho lính Mỹ vì chúng quá... trẻ! 

Từng diệt nhiều lính Mỹ ở ấp chiến lược, nhưng có lần nhìn thấy Mỹ, trong điều kiện bắn an toàn mà Tư Cang... không bóp cò. Tha cho kẻ thù của mình vì tự nhiên "lòng thương trỗi dậy", có lẽ là điểm đặc biệt của cụm trưởng tình báo H.63 này. 

Hồi năm 1966, trong trận càn Xê Đa Phôn quanh vùng ven Sài Gòn. Khi đó Tư Cang đang chỉ huy lực lượng võ trang của cụm H.63 chống càn ở Bến Đình (Củ Chi). Anh em nằm trong địa đạo rình. 

Một tốp lính Mỹ đi qua. Chỉ cách họng súng Tư Cang có 4-5m. Tên nào cũng trẻ măng. Tư Cang đưa súng lên, rồi lại hạ xuống. Tự nhiên ông thấy thương "bọn trẻ". 

Ông nổi danh với biệt tài bắn súng 2 tay và bách phát bách trúng. Chỉ cần bóp cò là chúng chết ngay. Trong đầu ông nghĩ, chắc tụi này cũng bị ép đi lính sang Việt Nam. 

Ông đấu tranh tư tưởng và quyết định, nếu nó phát hiện ra mình, mình sẽ bắn trước. Thế rồi tốp lính trẻ đi qua. Sau trận càn, nhiều người la ông: Trời ơi, ông ở đó mà tụi nó đi qua, ông không làm vài tràng cho nó chết hết đi!

Cùng vào sinh ra tử. Cùng chung ý chí, hành động. Nhưng nhiều đồng đội thân yêu của cụm trưởng H.63 đã lặng lẽ hy sinh. Trong chuỗi ký ức hào hùng về một H.63 anh hùng, vị đại tá anh hùng không lúc nào quên 2 tiếng: đồng đội!

• Việt Hà - Hà Trường - Thế Vinh
   

Kỳ 27: Hai tiếng đồng đội

(VietNamNet) - Gặp anh hùng tình báo Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang) giữa Sài Gòn những ngày tháng 4/2007. Lại sắp đến ngày giải phóng miền Nam. Đó là một trong những ngày ông nhớ đồng đội nhất.

Cả lưới có 45 người thì hy sinh mất 27 người, chủ yếu là giao liên và bảo vệ. Đại tá Tư Cang nổi tiếng với cách nói chuyện hóm hỉnh, pha trò. Nhưng khi nói về những đồng đội đã ra đi, ông chùng xuống. Ông bảo ông nhớ lắm. Nhiều người trong cụm sống với ông như anh em, đi đâu cũng bên nhau. Thế mà nhiều anh em cứ lần lượt hy sinh, chẳng ai đợi chờ ngày 30/4/1975...

Thoát chết và hy sinh

Một trong những đồng đội thân nhất, vào sinh ra tử cùng cụm trưởng Tư Cang là Năm Hải. Năm 1969, trong một trận càn của địch tại Bến Đình, Năm Hải cùng Sáu Ẩn bị thương nặng. Anh em xông tới giải vây nhưng không kịp. Mọi người tới khiêng Năm Hải đi chừng 500m thì anh có dấu hiệu sắp chết. 

Cả lưới có 45 người thì hy sinh mất 27 người, chủ yếu là giao liên và bảo vệ. Đại tá Tư Cang nổi tiếng với cách nói chuyện hóm hỉnh, pha trò. Nhưng khi nói về những đồng đội đã ra đi, ông chùng xuống.

Năm Hải lấy chiếc khăn rằn đưa cho cụm trưởng Tư Cang. Anh bảo ông mang về cho vợ. Đây là kỷ vật vợ mới tặng. Sáu Ẩn cũng vậy, không thể qua khỏi. Anh em khiêng được qua ruộng và chôn bên ruộng.

Tư Cang nhớ về Năm Hải. Và ông cũng không thể hiểu tại sao mình lại nhiều lần thoát chết một cách kỳ lạ thế. Đó là một trong nhiều lần đi cùng Năm Hải. Ông cười bảo số mình có ông bà phù hộ. Lần đó ông cùng Năm Hải đi ngoài ấp chiến lược về Bến Đình. Cả quãng đường 2,5 cây số không bị sao, về đến căn cứ lại dính mìn claymo. Căn cứ địch cách căn cứ mình 4,5 cây số, chúng dám ôm mìn chạy vào cách căn cứ mình 150m và nằm đó chờ.

Chỉ có con đường độc đạo về cứ. Nó đã dàn sẵn một dàn mìn claymo. Tư Cang và Năm Hải đang thong thả đi, bỗng nhiên môt tiếng nổ rầm trời. Tiếng nổ rất gần. Theo phản xạ, cả hai bỏ chạy. Khi đã hoàn hồn, đứng lại thở, các anh không thể hiểu vì sao mìn lại không bay về phía mình. Theo nguyên tắc đánh mìn claymo, khi mìn nổ sẽ bay về hướng kẻ thù. Đằng này nó lại bay ngược lại. Cả nguyên đội hình Mỹ lãnh trọn dàn mìn.

Cả hai bảo nhau không về địa đạo nữa, chui vào xóm ngủ nhờ đồng bào. Vừa gặp, đồng bào hỏi ngay: "Trời ơi, mấy ông đánh kiểu gì trong đó mà tụi nó khiêng về đây dữ vậy?". Tư Cang hỏi "mấy thằng chết", đồng bào bảo: 5. Còn 5-6 thằng bị thương được khiêng về nữa. Hôm sau về tới căn cứ, anh em võ trang trong cụm đang ăn cơm bình thản như không có chuyện gì xảy ra.

Hóa ra, khi đặt mìn, bọn địch sơ ý xoay ngược hướng nổ về phía chúng, nên dính trọn. Nếu hôm đó chúng đặt đúng hướng, thì Tư Cang và Năm Hải đã tan xác.

Tài liệu là sinh mệnh

Trong mỗi lưới tình báo, mọi thành viên luôn tuân thủ một quan điểm sống còn: Tài liệu như sinh mệnh của mình! H.63 đã thực hiện đúng điều này, mỗi khi có sự cố. 

Một lần, tài liệu được lấy từ ấp Phú Hòa Đông, chưa kịp chuyển về Bến Đình thì bị giặc càn. Anh em giao thông viên phải trụ lại trong hầm bí mật ấp Phú An. Trong hầm có 4 chiến sỹ Thành, Re, Trai, Đạo.

Hôm đó, đúng phiên Đạo gác, đã sơ sót. Khi địch đến bốt Phú Hòa Đông, Đạo đang ngủ và không biết gì hết. Bọn giặc chuẩn bị chui xuống hầm. Khi anh em phát hiện kêu lên thì đã không kip. Thành gọi Trai đang giữ tài liệu của Phạm Xuân Ẩn. Anh nói: ’’Đây là tài liệu quan trọng, trong thành đưa ra. Tụi bây sơ sẩy là nó bắt người ta!". Thành dặn Trai mang bằng được tài liệu này về cho cụm trưởng Tư Cang...". 

Thành đưa ra phương án nhảy lên bắn, thu hút sự chú ý để Trai chạy thoát. Nếu chạy thoát, Trai lại dùng AK bắn thu hút chúng. Nhưng quân địch quá đông, Trai chạy thoát, Thành bị thương và bị bắt. Thêm 2 người chết vì lựu đạn địch là Re và Đạo. Thành bị bắt đem về bốt, đội ngũ giao thông của H.63 nằm trong ấp chiến lựợc sợ lộ hết cả cụm. 

Tư Cang bình thản nói với mọi người: "Phú Hòa Đông không sợ lộ! mình đảm bảo anh em không khai đâu, cứ ở yên tại chỗ!". 

Anh có lòng tin với chiến sĩ, đồng đội của Tư Cang hầu hết là đảng viên. Bắt được Thành, địch bỏ lên xe jeep chạy vòng vòng ấp uy hiếp, nhưng Thành không khai. Chúng tra tấn anh da mãn và gọi mẹ Thành vào chứng kiến. Khi bà mẹ vừa vào, chúng bắt bà phải thuyết phục con bà khai. Nhưng mẹ Thành gặp chỉ nhẹ nhàng xoa đầu con nói một câu: "Chú Tư mới ghé gửi lời hỏi thăm mày!". Địch nghe vậy nổi khùng, chuyển sang đánh bà mẹ và đuổi ra. 

Đúng là khi Thành bị bắt, Tư Cang có ghé thăm, nhà ở dưới xóm, anh bảo với mẹ Thành ráng động viên con, Thành sẽ không khai gì.

Không khai thác được Thành, địch tra tấn anh chán chê rồi đóng hồ sơ, đày ra Phú Quốc. Anh trở về trong đoàn Chiến Thắng.

Sau này được trao trả lại, Thành bảo, khi mẹ nói câu đó, tinh thần anh lên cao lắm.

Anh Thành tên thật là Huỳnh Văn Điền. Má Thành có 4 người con là liệt sỹ. Sau giải phóng, anh Thành tham gia công tác tại địa phương và đã qua đời năm 1993.

Trong độ tuổi 79, nhưng Tư Cang “khoe”, cách đây nửa tháng, ông vừa tự phóng honda đi đám giỗ anh Thành. Năm nào giỗ đồng đội ông cũng tới. 

Chúng tôi gặp lại Tư Cang ngày 28/4/2007. Đó là ngày gặp mặt của J22 (Phòng tình báo miền Nam). H.63 là lưới tình báo thuộc J22. Đại tá, Anh hùng LLVT Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang) đang là trưởng ban liên lạc J22. Hàng ngàn thành viên của J22 như đàn chim, bay đến quần tụ bên nhau rồi lại bay đi, mỗi người một phương. Trong mắt cụm trưởng H63 oanh liệt ngày xưa có một nỗi buồn không nhỏ, len lỏi vào giữa ngày vui: mỗi năm danh sách gặp mặt J22 lại thiếu đi vài đồng đội... 

"Đừng nói má tôi!"

Trong mắt cụm trưởng H63 oanh liệt ngày xưa có một nỗi buồn không nhỏ, len lỏi vào giữa ngày vui: mỗi năm danh sách gặp mặt J22 lại thiếu đi vài đồng đội...

Ông vẫn đau đáu nhớ về từng trường hợp hy sinh của những người lính, đồng đội của mình đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. 

Đau đớn nhất là trường hợp của hai anh em ruột Thước và Đo trong cụm ông. Trong lúc cùng nhau đi liên lạc từ Củ Chi sang Bến Cát, cả hai anh em bị rắn hổ cắn chết trong khi đi ngang qua một bờ ruộng. Hai anh em không chết vì súng đạn. Họ chết vì rắn cắn, không thể mang về kịp. Trong khi, ba của 2 người lại nổi tiếng khắp vùng về tài chữa bệnh rắn cắn...

Lại có người chiến sĩ tên Sáu Ẩn, tới phút cuối cùng trước lúc hy sinh chỉ nhớ tới người mẹ. Biết là mình sắp chết, anh nói với cụm trưởng Tư Cang: "Lát anh Tư về đừng nói với má tôi nghe, má tôi nghe buồn lắm đấy! Tôi bảo tôi đi quân y ít bữa tôi về...!". Anh lính trẻ bị dính mìn claymo. Trong vùng không ai bị dính loại mìn này mà còn sống.

Năm 1992, Đại tá Nguyễn Văn Tàu được đi dự Hội nghị thương binh tiêu biểu tại Hà Nội nhân dịp 45 năm Ngày Thương binh Liệt sỹ 27/7. Lúc được phát biểu, ông đứng lên nói về những giây phút trước khi hy sinh của một chiến sĩ, họ sẽ nghĩ tới cái gì.

Ông dẫn lại lời của Sáu Ẩn trước khi chết "Lát anh Tư về đừng nói má tôi nghe, má tôi nghe tôi chết má tôi buồn...". Người chiến sĩ tới giờ chót cũng nhớ tới gia đình, nhớ tới mẹ. Các bà mẹ VNAH ngồi dưới Hội trường Ba đình khóc nức nở...

Vào sinh ra tử, Tư Cang bị thương nhiều lần. Lần thứ nhất khi ông đang là phó trưởng ban quân báo Bà Rịa (năm 1949), chống quân Pháp. Một vết thương vào bụng, thòi cả ruột ra ngoài. Ông bị tiểu liên mác (tiểu liên ngắn nòng) bắn. Đồng đội cứ để thế đưa vào rừng mổ. Ông vạch vết thương dưới bụng lên, chứng tích của một trận đánh là vết sẹo ngoằn ngoèo, xấu xí. Sau giải phóng, ông đi khám, bệnh viện đề nghị mổ lại cho... đẹp, nhưng ông không nghe. Ông bảo sống chung với nó mấy chục năm rồi, đẹp làm gì.   

Năm 1969, trong lúc ở địa đạo ấp Bến Đình, ông bị thương trong một trận càn của giặc. Giữa làn đạn, một viên nhè thẳng chân. Chạy được vài chục thước, ông đau quá không chạy nổi. Thấy vậy, mấy chiến sĩ vác ông lên vai chạy và đẩy vào hầm bí mật. Sau đó, anh em chạy thẳng ra bờ sông đánh lạc hướng để bọn địch đuổi theo, cứu nguy cho chỉ huy. 

Phòng tình báo miền nghe tin cụm trưởng H.63 bị thương, cho hẳn một đại đội xuống khiêng về chiến khu, gần biên giới Campuchia. Phòng sợ nếu ông bị bắt, cả mạng lưới sẽ bị lọt hết. Sau khi bị thương, đang nằm tạm trong bụi tầm vông chờ điều trị, một cô y tá đi qua thấy ông đau liền lấy cây inox, thọc từ bên này sang bên kia gót chân. Viên đạn trổ ra, chân ông không bị sao. Ông lại hăm hở lao vào công việc của một người chỉ huy. 

Lần thứ ba ông bị thương cũng vào năm 1969, cũng tại Bến Đình. Khi đó, cụm H.63 thường dùng vô tuyến điện để gửi tin tức về trung tâm, giặc theo sóng thường xuyên mò ra địa điểm cụm trú ngụ. Ở đâu cũng bị đánh, mãi sau này anh em mới phát hiện ra và thay đổi phương thức điện đài. Khi bắt được sóng, chúng đem bom thả, chỉ cách cụm có 4,5 thước. Cả lực lượng vũ trang cụm đang trú ở hầm núp ven đường. 

Sau khi bom nổ đúng nắp hầm, Tư Cang thấy nước trên đầu rớt xuống. Tưởng là nước cây tầm vông, ông... lè lưỡi liếm. Lại thấy mát mát như máu. Anh em lấy đèn soi thì phát hiện ông bị thương. Hóa ra, khi chúng đánh bom mạnh quá, nắp hầm bằng xi măng bể, mảnh vụn văng vào đầu chảy máu. Với những trận càn dày đặc của địch, vết thương nhỏ khi đó là may. Nhưng bây giờ, lâu lâu ông lại bị đau một bên đầu do ảnh hưởng vết thương nhỏ ngày xưa.

Ngày 30/4/1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam. Đó là tất cả những gì người cụm trưởng tình báo nói riêng và mỗi người dân Việt Nam nói chung chờ đợi. Tư Cang bước vào nghề tình báo một cách lặng lẽ, và 30 năm sau mới về nhà... 

• Thế Vinh - Hà Trường - Việt Hà
   

Kỳ 28: Ngày ra đi và đêm trở về...

(VietNamNet) - 12h đêm ngày 30/4/1975. Tiếng súng giải phóng Sài Gòn đã lặng yên mọi nơi. Có một người khoan thai, lặng lẽ trong đêm tối, trở về với một mái ấm gia đình ông xa cách đã 30 năm.

Nỗi lòng xa các