Lãnh tụ Cuba Fidel Castro qua đời

(NLĐO) - Nhà lãnh tụ cách mạng Cuba - Cựu chủ tịch Fidel Castro qua đời ở tuổi 90, NDTV đưa tin hôm 26-11.

Nhà lãnh tụ cách mạng Cuba - Cựu chủ tịch Fidel Castro qua đời ở tuổi 90. Ảnh: Reuters

Đài truyền hình Quốc gia của Cuba đưa tin Lãnh tụ cách mạnh Cuba Fidel Castro qua đời ngày 25-11 tại Havana. Chủ tịch Cuba Raul Castro, em trai của ông Fidel Castro đã thông báo tin này trên đài truyền hình.

“Vị Tổng tư lệnh của cách mạng Cuba qua đời vào lúc 22 giờ 29 phút đêm nay” - Chủ tịch Raul Castro cho biết.

Truyền hình Cuba đưa tin Lãnh tụ Fidel Castro qua đời. Ảnh: Twitter

Truyền thông nhà nước Cuba cho biết sau nhiều năm đấu tranh với tình trạng suy giảm của sức khỏe, vị lãnh tụ cách mạng từng lèo lái đất nước qua nhiều thập kỉ cấm vận kinh tế của Mỹ đã từ trần.

Theo Guardian, vấn đề về sức khỏe của vị lãnh tụ nổi tiếng của Cuba này bắt đầu nổi lên từ tháng 7-2006 khi ông trải qua một cuộc phẫu thuật ruột khẩn cấp, rồi quyết định nghỉ hưu vào năm 2008. Ông Fidel Castro đã nắm quyền điều hành đất nước Cuba trong gần nửa thế kỷ trước khi chuyển giao chính quyền cho em trai là ông Raul Castro.

Sự xuất hiện của vị lãnh tụ được nhiều người dân Cuba cũng như thế giới kính trọng này trước công chúng ngày càng hiếm hoi. Được biết, ông thi thoảng vẫn có những bài viết đăng trên báo Granma của Cuba nhưng rất ít khi xuất hiện, lần gần đây nhất là trong đại hội đảng Cộng sản Cuba năm 2016.

Phát biểu tại đại hội diễn ra từ ngày 16 đến 19-4 này, cựu chủ tịch Cuba trải lòng: “Chả mấy nữa tôi đã 90 tuổi. Rồi tôi cũng sẽ sớm giống như tất cả những người khác. Tất cả chúng ta rồi cũng sẽ chết, nhưng những lý tưởng của người cộng sản Cuba sẽ còn mãi như một minh chứng trên thế giới này về việc: nếu người ta chăm chút những lý tưởng đó bằng nhiệt tình và phẩm giá, chúng sẽ tạo ra những của cải vật chất và văn hóa mà con người cần, và chúng ta cần đấu tranh không khoan nhượng để đạt được những lý tưởng đó”.

Đưa tin về sự ra đi của ông Fidel Castro, báo New York Times của Mỹ viết: “Nhà cách mạng Cuba đánh bại Mỹ đã qua đời”

                                                                                                             Đỗ Quyên (Theo NDTV)

Cuộc đời in vào lịch sử của lãnh tụ Fidel Castro

(NLĐO) - 90 năm cuộc đời của lãnh tụ Cuba Fidel Castro đầy ắp những sự kiện quan trọng của lịch sử. Bản thân ông cũng để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử. Ông được xem là một biểu tượng cách mạng, một trong những nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất thế giới. Ông từng sống sót qua nhiều âm mưu ám sát của Mỹ trong thời chiến tranh lạnh.

Theo thống kê của báo Telegraph (Anh), có tới 638 nỗ lực ám sát của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhằm vào ông Fidel được ghi nhận. Đặc biệt, ông sống qua 10 đời tổng thống Mỹ. Chính ông - Fidel Castro - đã biến Cuba từ sân chơi của giới nhà giàu Mỹ trở thành biểu tướng chống Washington.

Tuổi ông đã quá cao nhưng sự ra đi của ông vẫn gây bất ngờ trên thế giới. Tin buồn này được cả những người bạn và cựu thù đón nhận với sự tôn trọng, báo The Guardian (Anh) đánh giá.
Dưới đây là những mốc thời gian lớn của ông Fidel Castro.

Năm 1926: Ông sinh ở tỉnh Oriente, miền Đông Nam Cuba. Là một trong 7 đứa con trong gia đình, ông có mẹ là người Cuba, cha là chủ đồn điền người Tây Ban Nha.

Ông Fidel học luật tại Trường ĐH Havana, nơi ông trở thành thủ lĩnh sinh viên chống lại chế độ độc tài.

Năm 1953: Ông bị bỏ tù sau khi dẫn đầu một cuộc nổi dậy chống chế độ độc tài Fulgencio Batista nhưng không thành công.

Năm 1955: Ông được thả khỏi nhà tù theo một thỏa thuận ân xá

Ông Fidel thời trẻ. Ảnh: AP

Năm 1956: Cùng với ông Che Guevara, ông Fidel bắt đầu cuộc chiến tranh du kích chống lại chế độ độc tài.
Năm 1959: Ông đánh bại nhà độc tài Batista, sau đó tuyên thệ nhậm chức thủ tướng Cuba. Với vị trí sát bên Mỹ, Cuba đã trở thành đấu trường nóng bỏng của thời Chiến tranh lạnh.

Năm 1961: Ông chống lại 1.500 phần tử Cuba lưu vong - được sự tài trợ của Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) - xâm nhập Vịnh Con heo.

Năm 1962: Ông cho phép Liên Xô triển khai tên lửa hạt nhân ở Cuba, dẫn đến cuộc khủng hoảng tên lửa liên quan đến nước này. Cuộc căng thẳng kéo dài 13 ngày với Mỹ đã đưa thế giới đến bờ vực của một cuộc chiến tranh hạt nhân.

Ông theo đuổi con đường cách mạng vũ trang. Ảnh: AP

Ảnh: AP

Sau cùng, Liên Xô rút tên lửa, giúp tháo ngòi mối đe dọa khủng khiếp này.
Năm 1976: Ông trở thành Chủ tịch Quốc hội Cuba.

Năm 1992: Ông đạt thỏa thuận về người tị nạn Cuba với Mỹ.

Tháng 2-2008: Ông thôi giữ chức Chủ tịch Cuba vì lý do sức khỏe và chuyển giao quyền lực cho em trai Raul Castro. Trước đó, vào tháng 7-2006, ông phải phẫu thuật ruột khẩn cấp.

Từ khi lên nắm quyền, ông Raul thực hiện nhiều cải cách, tiến theo nền kinh tế thị trường. Cuối năm 2014, Chủ tịch Raul Castro và Tổng thống Mỹ Barack Obama đã quyết định bình thường hóa quan hệ giữa 2 nước, chấm dứt hơn 50 năm thù địch.

Ông Fidel Castro xuất hiện trước công chúng vào tháng 4-2014. Ảnh: AP

Sáu tuần sau thỏa thuận lịch sử này, ông Fidel có phát biểu thể hiện sự ủng hộ khá lãnh đạm, khiến dư luận băn khoăn ông có thật sự chấm dứt thái độ thù địch với cựu thù lâu năm hay không.
Sau khi lùi vào hậu trường, ông Fidel thường viết xã luận cho báo đảng Granma nhưng ít khi xuất hiện trước công chúng. Lần xuất hiện gần đây nhất trước khi qua đời của ông là vào tháng 4 năm nay, khi ông phát biểu tại đại hội đảng Cộng sản Cuba.

Ông Fidel Castro tại dinh chủ tịch năm 1985. Ảnh: AP

Ông Fidel rất thích chơi bóng chày. Trong ảnh là vào năm 1962 tại Trường ĐH Sư phạm ở Sierra Maestra. Ảnh: AP

Ông là một trong những nhà lãnh đạo tại vị lâu nhất thế giới

Nhân dịp đó, ông cảm thán: "Tôi sắp 90 rồi. Đây là điều tôi chưa bao giờ nghĩ tới. Sắp tới lúc tôi đến ngã rẽ mà ai cũng phải tới".

Fidel Castro mãi trong trái tim nhân dân Việt Nam

(HNM) - Lãnh tụ Fidel Castro, vị Tổng tư lệnh của cách mạng Cuba, nhà lãnh đạo tiên phong, kiên trung của phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của thế giới, đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 22h29 ngày 25-11 (giờ Cuba) ở tuổi 90. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn đối với nhân dân Cuba và những người yêu chuộng hòa bình trên khắp hành tinh.

Chủ tịch Fidel Castro thăm các chiến sĩ tại Quảng Trị. Ảnh tư liệu

Với tinh thần Cộng sản cao cả, Fidel Castro đã trở thành một biểu tượng của cuộc đấu tranh chống lại cường quyền, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của con người. Ông thuộc lớp các nhà cách mạng kiệt xuất của thế giới, đã cống hiến trọn đời mình cho lý tưởng tự do và giải phóng dân tộc cùng với những tên tuổi kiệt xuất như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nelson Mandela, Patricio Lumumba, Che Guevara Angostino Neto, Yasser Arafat...

Sinh ngày 13-8-1926, trong một gia đình giàu có tại thị trấn nhỏ Biran, chàng thanh niên Fidel Castro đã quyết định đi theo con đường vô sản để tìm lại công bằng cho nhân dân lao động. Tên tuổi của ông gắn liền với vận mệnh quốc gia và cuộc sống của toàn thể nhân dân Cuba kể từ khi lãnh đạo nhân dân khởi binh tấn công pháo đài Moncada ở TP Santiago, mở đầu quá trình đấu tranh cách mạng của nhân dân Cuba ngày 26-7-1953. Ngày 1-1-1959, Fidel Castro chính thức đặt chân lên “con thuyền cách mạng Cuba” với vai trò của người thuyền trưởng và chèo lái con thuyền này trong suốt hơn 50 năm qua. Lòng quả cảm và tinh thần sẵn sàng đối đầu với hiểm nguy vì nhân dân là điều mà Fidel Castro chưa bao giờ thiếu hay đánh mất, đặc biệt khi là lãnh đạo tối cao của Cuba.

Ông đã được ghi danh vào Sách kỷ lục Guinness là người sống sót qua nhiều âm mưu ám sát nhất do CIA cùng các thế lực vây cánh tiến hành - với 638 vụ theo thống kê chính thức của Cuba. Ông từng nắm giữ chức vụ Thủ tướng Cuba từ năm 1959 tới năm 1976 và sau đó là Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cuba cho tới khi từ nhiệm vào năm 2008. Ông là Bí thư Thứ nhất của Đảng Cộng sản Cuba trong giai đoạn 1965-2011. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba do Chủ tịch Fidel Castro đứng đầu, đất nước Cuba đã có những thay đổi sâu sắc chưa từng có trong lịch sử. Bất chấp lệnh cấm vận ngặt nghèo của Mỹ áp đặt từ năm 1962, hòn đảo xinh tươi Cuba đã đạt được những bước phát triển ngoạn mục. Hiện Cuba có hệ thống y tế đứng hàng đầu thế giới. Tỷ lệ người dân Cuba biết đọc, biết viết đạt tới 98%.

Không chỉ là một nhà lãnh đạo kiệt xuất của nhân dân Cuba, Fidel Castro còn là một nhà hoạt động quốc tế lỗi lạc. Ông luôn là biểu tượng cao đẹp của một chiến sĩ cách mạng kiên cường, bất khuất, đấu tranh cho độc lập tự do không những của nhân dân mình mà của cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Trên cương vị Chủ tịch Phong trào Không liên kết từ năm 1979 đến năm 1983, ông đã đấu tranh không mệt mỏi cho một trật tự kinh tế thế giới mới, công bằng cho các nước nghèo và chậm phát triển.

Đối với nhân dân Việt Nam, lãnh tụ Fidel Castro là người bạn lớn, người đồng chí và người anh em vô cùng thân thiết. Ông là vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng giải phóng của tuyến lửa Quảng Trị năm 1973, một sự kiện có ý nghĩa chính trị đặc biệt trong quan hệ hữu nghị giữa hai nước và gây tiếng vang lớn trong dư luận quốc tế. Cuba cũng là nước đầu tiên công nhận Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam rồi sau đó là Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Trong trái tim mỗi người dân Việt Nam, hình ảnh và tình cảm của lãnh tụ Fidel Castro luôn là hiện thân cao đẹp của tình đoàn kết, hữu nghị, thủy chung, trong sáng, của tình đồng chí, anh em thắm thiết luôn kề vai sát cánh bên nhau trong sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc của mỗi nước.

“Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”, câu nói nổi tiếng của nhà lãnh đạo Cuba mãi mãi nằm trong trái tim của người dân Việt Nam, thể hiện tình cảm gắn bó thủy chung hiếm có giữa hai dân tộc. Chiến tranh kết thúc, lãnh tụ Fidel Castro vẫn luôn dành cho Việt Nam sự quan tâm đặc biệt: “Nếu trong thời chiến chúng ta đã vì Việt Nam hiến dâng cả máu của mình thì trong thời bình này vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng đổ mồ hôi để xây dựng lại đất nước Việt Nam mười lần to đẹp hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn”.

Với tất cả lòng biết ơn, sự trân trọng và yêu mến nhất dành cho Chủ tịch Fidel Castro, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã trao tặng người bạn lớn này Huân chương Sao Vàng (năm 1982) và Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1989) như một sự tri ân những tình cảm sâu đậm của vị lãnh tụ Cuba dành cho đất nước cách xa nửa vòng trái đất. Cho dù ông không còn nữa, nhưng trong bất cứ hoàn cảnh nào, nhân dân Việt Nam sẽ mãi tôn vinh hình ảnh của một nhà cách mạng huyền thoại, người anh hùng của dân tộc Cuba và Việt Nam, người đã thắp sáng và không ngừng bồi đắp tình hữu nghị, đoàn kết keo sơn giữa hai dân tộc.
                                                                                                                                  Thùy Dương

Lãnh tụ Fidel Castro với Quảng Trị

(QT) - Vào đêm ngày 25/11 giờ La Habana (tức trưa ngày 26/11 giờ Hà Nội), lãnh tụ cách mạng Cuba kiệt xuất Fidel Castro qua đời, hưởng thọ 90 tuổi, để lại sự tiếc thương sâu sắc trong lòng người dân Cuba và người dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.Từ giữa thế kỷ XX đến gần hai thập niên đầu thế kỷ XXI, lãnh tụ Fidel Castro luôn là một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn, một biểu tượng về một con người kiên cường đấu tranh cho độc lập dân tộc và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân Cuba. Ông thuộc lớp các nhà cách mạng kiệt xuất của thế giới, cống hiến đời mình cho lý tưởng tự do và giải phóng dân tộc, nguồn cổ vũ tinh thần của những dân tộc nghèo đói và bị áp bức. Với Việt Nam, lãnh tụ Fidel Castro là một người bạn lớn với câu nói bất hủ: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Cách đây 43 năm, Chủ tịch Cuba Fidel Castro là vị nguyên thủ quốc gia nước ngoài đầu tiên đến thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị. Đây là sự kiện không chỉ mang thông điệp về tình hữu nghị sắt son Cuba- Việt Nam mà còn có ý nghĩa đặc biệt to lớn, thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế, khẳng định sự chính nghĩa và xu thế tất thắng của công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, tiếp thêm sức mạnh cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam,... 

Bà Nguyễn Thị Hương xúc động khi ngắm bức chân dung của Chủ tịch Fidel Castro

Chủ tịch Fidel Castro đến Quảng Trị khi chiến trường phía Nam sông Thạch Hãn còn giao tranh ác liệt. Ông đã có mặt tại căn cứ Dốc Miếu, thị xã Đông Hà, Khu Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Cam Lộ... Tại cao điểm 241, Chủ tịch Fidel Castro phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam; hiên ngang đạp lên nòng pháo “vua chiến trường” của quân đội Mỹ đã bị Quân giải phóng đánh cho tan tác và diễn thuyết trước đông đảo người dân Quảng Trị. 

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồ Sỹ Sô, người được mệnh danh là “nhà chép sử DMZ (vùng phi quân sự) bằng ống kính”, nhớ lại thời khắc ông vinh dự được tháp tùng đoàn công tác và chụp ảnh Chủ tịch Cuba Fidel Castro khi đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị: “…Đoàn xe rời khỏi Hiền Lương, Đồn An ninh biên phòng bừng sáng dưới ánh bình minh ngày lịch sử của tình hữu nghị Việt Nam- Cuba. Với đặc thù nghề nghiệp, tôi được anh em bảo vệ chỉ định lên xe thứ hai của đoàn xe. Đoàn xe lướt nhanh trên Quốc lộ 1A qua Đông Hà, ngược đường 9 đến Cam Lộ. Đoàn xe dừng lại trước tiền sảnh của hội trường Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Trong khoảnh khắc này, tôi ghi được hình ảnh Chủ tịch Cuba Fidel Castro choàng tay ôm Trung tướng Trần Nam Trung và Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Hồ Sỹ Thản như cuộc gặp gỡ của các anh em ruột thịt sau quãng dài thời gian cách trở xa nhau…”. 

Tại cuộc mít tinh trên cao điểm 241, vùng Tân Lâm, Cam Lộ, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồ Sỹ Sô đã chụp được tấm ảnh chân dung bán thân Chủ tịch Cuba Fidel Castro từ trên diễn đàn trong muôn lớp sóng tay vẫy chào, trong thanh âm vang dậy đất trời tiếng chào đón cất lên từ hàng ngàn lồng ngực ấm nóng bầu nhiệt huyết và sự quả cảm vô song: Viva Cuba! Viva Việt Nam! Vi va Fidel! Viva Hồ Chí Minh!. “Lãnh tụ Fidel cao lớn, nhanh chân tiến đến trước các hàng quân nắm lấy cán quân kỳ gắn đầy huân chương lấp lánh của Binh đoàn Khe Sanh chiến thắng phất mạnh như một nghệ sĩ múa hùng tráng nhịp nhàng. Nhìn hình tượng dũng mãnh này, chúng tôi vui sướng đến trào nước mắt…”, ông Hồ Sỹ Sô nhớ lại. 

Không chỉ thông qua những tấm ảnh tư liệu gần gũi và chân thật, Chủ tịch Fidel đã để lại trong lòng người dân Quảng Trị hình tượng một vị lãnh tụ nhân hậu và thân thuộc. 43 năm trước, vào ngày 15/9/1973, Chủ tịch Fidel đến thăm Quảng Trị. Phía Bắc sông Bến Hải lúc ấy, Đoàn Thanh niên xã Vĩnh Thành, Vĩnh Linh tổ chức lấp hố bom, quy hoạch đồng ruộng. Hàng trăm thanh niên đang lao động hăng say, bỗng một tiếng nổ vang. Bà Nguyễn Thị Hương, lúc bấy giờ là một đoàn viên thanh niên bị thương khá nặng. Trong ký ức sâu đậm của mình, bà nhớ lại thấy một người đàn ông cao lớn đến gần, ân cần hỏi thăm. Sau này bà mới biết, khi bị thương cũng là lúc đoàn xe đưa Chủ tịch Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng vừa đi tới. Chủ tịch Fidel đã cho dừng xe, tự mình xuống thăm hỏi rồi chỉ đạo đưa bà đến Bệnh viện A Vĩnh Linh rồi điều động ô tô ra Quảng Bình đưa máu về để cứu sống bà. Niềm hạnh phúc lớn nhất trong cuộc đời là sau khi hồi phục, bà còn được nhận quà của Chủ tịch Fidel Castro. Đó là các loại thuốc chữa bệnh và tấm danh thiếp in dòng chữ CMDTE. FIDEL CASTRO RUZ- Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba. 

Một người Quảng Trị đã dành cho Chủ tịch Fidel Castro tình cảm sâu nặng thông qua tác phẩm văn học lại là một cựu chiến binh can trường. Vào tháng 10/1995, cuộc thi văn học quốc tế viết về tấm gương cách mạng mẫu mực của Fidel Castro nhân dịp ông tròn 70 tuổi đã được phát động trên toàn thế giới. Ban Tổ chức cuộc thi đã nhận được trên 2.000 tác phẩm gửi từ 40 nước đến dự thi. Ngày 11/9/1996, Ban Giám khảo cuộc thi đã công bố 3 giải nhất, trong đó đứng đầu là tác phẩm: “Ông Tây phe ta” của tác giả Phạm Tùng Thiện, cán bộ Hội Cựu chiến binh tỉnh Quảng Trị. Bài viết kể lại cuộc gặp gỡ hết sức cảm động giữa Chủ tịch Fidel Castro và một em học sinh bị tàn tật do bom Mỹ gây ra lúc Chủ tịch thăm Đông Hà, Quảng Trị năm 1973. 

Trong chiến tranh vệ quốc, vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình . Trong công cuộc dựng xây cuộc sống mới, những người bạn Cuba lại đến với Việt Nam, với Quảng Trị, đổ mồ hôi, công sức mở đường Trường Sơn thời công nghiệp hóa và nhiều công trình dân sinh quan trọng khác. Cách nay chừng mười năm, theo sự giới thiệu của Tổng cục Du lịch Việt Nam, huyện đảo Cồn Cỏ đã mời ông Abelardo Pérez Ayllon, chuyên viên cao cấp của Viện Quy hoạch Cuba sang lập quy hoạch tổng thể đảo Cồn Cỏ trở thành đảo du lịch. Ông Abelardo Pérez Ayllon có thâm niên 32 năm trong nghề quy hoạch đô thị và trên 20 năm quy hoạch biển, đảo để phát triển du lịch. Khi mới đặt chân đến Quảng Trị, Bí thư Huyện đảo Cồn Cỏ đã đặt cho ông cái tên Việt Nam là Hùng. Những ý tưởng quy hoạch để biến đảo Cồn Cỏ thành đảo du lịch bằng cách nương tựa vào thiên nhiên, cơ sở vật chất đồng bộ và hiện đại nhưng thân thiện, hòa hợp với cảnh quan môi trường như một tâm niệm cảm hứng mà ông Abelardo Pérez Ayllon muốn dành riêng cho Cồn Cỏ. Và cũng thật cảm động, nơi đảo xa Cồn Cỏ, có một bãi cát vàng tuyệt đẹp mang tên bãi Hirôn, địa danh gợi nhắc một sự kiện lịch sử vang dội của đất nước Cuba anh hùng. 

Tuy cách xa nửa vòng trái đất nhưng mối quan hệ Việt Nam- Cuba luôn đoàn kết, gắn bó thủy chung. Ngọn nguồn của mối quan hệ này chính là sự tương đồng về lịch sử, con đường cách mạng, lý tưởng chung của hai Đảng và nhân dân hai nước, ngày càng được lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng với nhân dân hai nước trân trọng, gìn giữ, vun đắp, không ngừng phát triển. 

Lãnh tụ cách mạng Cuba kiệt xuất Fidel Castro đã đi xa, nhưng những lời hào sảng của ông giữa đất trời Quảng Trị giải phóng 43 năm trước vẫn còn vang vọng: “Đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ Cuba đến miền Nam Việt Nam vào một ngày đẹp trời. Ánh mặt trời chói lọi ở phương Đông chiếu sáng núi đồi, đồng ruộng. Ánh nắng ban mai làm cho tôi nghĩ đến tương lai Việt Nam cũng đẹp và rạng rỡ như ngày hôm nay”. Fidel Castro vẫn sống mãi trong sự nghiệp cách mạng Cuba và của các dân tộc yêu chuộng hòa bình trên thế giới. 

                                                                                                                                     Bài, ảnh: ĐÀO TÂM THANH

Tình cảm của người dân Việt Nam trong Quốc tang lãnh tụ Cuba Fidel Castro

(Chinhphu.vn) - Hôm nay (4/12), Việt Nam tổ chức Quốc tang lãnh tụ Cuba Fidel Castro. Từ những người lớn tuổi với những kỷ niệm về một thời gian khó nhưng nghĩa tình, đến những bạn trẻ chỉ biết tới Fidel Castro qua những trang sách, bài báo hay câu chuyện của ông bà, đã thể hiện tình cảm của mình với ông qua những chia sẻ với báo chí và trên mạng xã hội.

Những ngày qua, nhiều cá nhân, tập thể đã tới viếng lãnh tụ Cuba Fidel Castro tại Đại sứ quán Cuba tại Hà Nội, Tổng lãnh sự quán Cuba tại TPHCM và những điểm tưởng niệm trên cả nước, trong đó có nhiều người từng học tập, công tác tại Cuba hoặc có kỷ niệm, tình cảm đặc biệt với Fidel Castro.

Chị Dương Lan Anh (cựu sinh viên Việt Nam ở Cuba) nói về nhiều kỷ niệm đẹp và tình cảm, sự giúp đỡ hết sức nhiệt thành của người dân Cuba dành cho mình trong những năm tháng học tập tại đây khi đến viếng lãnh tụ Fidel Castro tại Đại sứ quán Cuba ở Hà Nội. Chị đã viết trong sổ tang Fidel Castro: “Ơn Người và nhân dân Cuba cả cuộc đời này! Ơi tổ quốc thứ 2 của tôi! Hãy yên nghỉ!!! Con Mucho Amor!!!”.

Một người dùng Facebook chia sẻ: “Còn nhớ ngày nhỏ khi Mỹ còn đang ném bom miền Bắc, gia đình nào được ký đường cát Cuba là quý lắm, hạt đường to và hơi vàng... Hạt đường trong thời điểm khó khăn nó ngọt ngào và nhiều năng lượng làm sao... Nhiều những công trình, đường xá, bệnh viện... những kỹ sư cầu đường, bác sĩ vượt nửa vòng trái đất tới đội bom, ăn độn khoai sắn với Việt Nam và hy sinh vì Việt Nam.

Ngày còn chiến tranh, thật cảm động với câu nói của Fidel ‘Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình’. Hình như chưa một nguyên thủ quốc gia nào có một câu nói như thế với Việt Nam. Và có ai đếm được đã có bao nhiêu người dân, những chiến sĩ Việt Nam đã được người Cuba chia sẻ những giọt máu trong những ngày chiến tranh khó khăn ấy”.

Bài viết trên mạng xã hội của tác giả Phạm Hoài Nam được nhiều người chia sẻ nhắc lại chuyến thăm Việt Nam năm 1973 và thăm vùng giải phóng Quảng Trị của lãnh tụ Fidel Castro vào năm 1973.

Bài viết này cũng liệt kê hàng loạt công trình mà nhân dân Cuba đã dành tặng cho Việt Nam trong giai đoạn này như khách sạn Thắng Lợi, bệnh viện Việt Nam-Cuba ở Đồng Hới, Quảng Bình, các nông trường bò, gà tại nhiều địa phương hay việc Cuba vận động các nước Mỹ Latinh bỏ phiếu ủng hộ Việt Nam gia nhập Liên Hợp Quốc vào năm 1977.

Cũng trong bài viết này, tác giả cho rằng trong những thập niên 80, 90 của thế kỷ 20, Việt Nam luôn trong tình trạng khan hiếm vaccine bởi giá đắt đỏ, trẻ sơ sinh có tỷ lệ tử vong tăng cao. “Khi đó, Cuba đã viện trợ rất nhiều vaccine cũng như đào tạo y, bác sĩ cho Việt Nam”, tác giả viết đồng thời đặt câu hỏi thế hệ 8x, 9x của Việt Nam cao lớn, khỏe mạnh như hiện nay đều đã nhận những mũi vaccine được tài trợ vô điều kiện, trân quý như thế liệu có nên hờ hững, quay lưng?

Những ngày qua Đại sứ quán Cuba tại Hà Nội đã đón tiếp nhiều đoàn đại biểu, tổ chức, cá nhân... đến viếng lãnh tụ Fidel Castro tại Hà Nội. Trong đó có 9 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, 10 lãnh đạo cấp Bộ trưởng, 133 lãnh đạo cấp Thứ trưởng, 35 tổ chức, đoàn thể, hơn 2.000 người dân và 58 cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam.

“Nghiêng mình trước con người vĩ đại”, “vĩnh biệt Người”, “Fidel xứng đáng được đời sau tôn trọng vì sự dũng cảm và lòng kiên định”, “Dù Ngài đã đi xa nhưng Ngài sẽ vẫn sống mãi trong lòng nhân dân Cuba và nhân dân yêu hòa bình trên toàn thế giới” hay “Nhân dân Việt Nam luôn khắc ghi tấm lòng của Ông cũng như tình cảm của nhân dân Cuba dành tặng Việt Nam!” là những dòng chia sẻ đang phủ đầy trên mạng xã hội, và cả trong lòng nhiều con người Việt Nam.
                                                                                                                                   Tuấn Minh

Phát biểu của đồng chí Fidel Castro tại cuộc mít tinh quần chúng ở vùng giải phóng Quảng Trị (đồi 241, tháng 9/1973)

Thưa các đồng chí đại diện Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam thân mến!

Thưa các đồng chí đại diện Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam thân mến!

Thưa các bạn đại diện các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam Việt Nam quang vinh!

Thưa các bạn đại diện các tổ chức quần chúng cách mạng!Chúng tôi đã vượt hơn 20 nghìn cây số để đến đây. Đó là biểu tượng của mối tình hữu nghị, đoàn kết vĩ đại của nhân dân chúng tôi đối với nhân dân Việt Nam. 

Nhân dân Cuba chúng tôi đã từng ngày dõi theo cuộc đấu tranh quên mình của nhân dân Việt Nam. Như đồng chí Trần Nam Trung vừa nói ở đây: Cuba là nước đầu tiên trên thế giới công nhận Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam; là nước đầu tiên trên thế giới cử phái đoàn ngoại giao đến vùng giải phóng miền Nam Việt Nam. Và hôm nay, Cuba lấy làm vinh dự là nước bạn đầu tiên, là Chính phủ đầu tiên cử một đoàn đại biểu chính thức đến vùng giải phóng miền Nam Việt Nam. Đoàn đại biểu chúng tôi cảm thấy vô cùng vinh dự được có cuộc gặp này với những chiến sĩ anh hùng như các bạn, với một dân tộc anh hùng như nhân dân miền Nam Việt Nam. Không một dân tộc nào trong thời đại ngày nay đã chiến đấu gian khổ, kiên cường như nhân dân Việt Nam vì nền độc lập của mình. 

Chủ tịch Fidel phát biểu tại vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973 - Ảnh: TL

Chúng ta hãy nhớ lại lịch sử từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến tuyên bố nước Việt Nam độc lập. Trong tất cả các thời đại, dân tộc Việt Nam đã từng chiến đấu rất ngoan cường để bảo vệ nền độc lập của mình, và luôn giành được thắng lợi. Trước khi bọn thực dân Pháp đến đây, Việt Nam vốn là một nước độc lập. Nhưng do sự thối nát của một triều đại phong kiến phản động mà Việt Nam bị thực dân Pháp chiếm đóng. Không bao giờ chịu khuất phục, nhân dân Việt Nam đã dũng cảm chiến đấu hết năm này qua năm khác chống thực dân Pháp. Cuộc đấu tranh đó có đặc điểm mới khi giai cấp công nhân Việt Nam xuất hiện, và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến, với tư tưởng sáng suốt và thiên tài của mình, đoàn kết công nhân, nông dân và các lực lượng tiến bộ Việt Nam lại, tổ chức nên một đảng tiên phong để đưa cuộc đấu tranh của nhân dân đến thắng lợi. Nhân dân Việt Nam đã giành lại độc lập của mình năm 1945, nhưng các thế lực đế quốc lại can thiệp một lần nữa. Ở phía Bắc, bọn phản động Tưởng Giới Thạch kéo vào; ở phía Nam là bọn thực dân đế quốc Anh, Pháp… Một lần nữa, bọn thực dân Pháp, những kẻ đã mất hết danh dự khi không bảo vệ được đất nước mình chống lại phát xít Hit-le, lại phát động cuộc chiến tranh xâm lược mới chống Việt Nam. Nhân dân Việt Nam buộc phải tiến hành một cuộc kháng chiến vô cùng gian khổ, trong gần 10 năm, để cuối cùng có chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử và Hiệp định Giơ- ne- vơ công nhận nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, và quyền của nhân dân Việt Nam được quyết định một cách dân chủ, tự do công việc nội bộ của mình. Nhưng khi bọn thực dân Pháp bị đánh bại thì đế quốc Mỹ lại nhảy vào. Đế quốc Mỹ có gì phải tìm kiếm ở đây? Mặc dù không có một quyền nào, không có một lý do nào, nhưng đế quốc Mỹ đã can thiệp vào miền Nam Việt Nam. Chúng đã phá hoại Hiệp định Giơ- ne- vơ, ngăn cản cuộc tổng tuyển cử dân chủ, chà đạp quyền dân chủ và quyền toàn vẹn lãnh thổ của nhân dân Việt Nam. Đế quốc Mỹ đã lập nên một chính quyền thực dân kiểu mới xấu xa ở miền Nam Việt Nam, đã sử dụng mọi thủ đoạn quân sự, kinh tế, tư tưởng để hòng khuất phục nhân dân miền Nam Việt Nam. Tệ hại nhất là chúng đã lập nên một chính quyền tay sai để đàn áp dã man, hòng đè bẹp ý chí chiến đấu quật cường của nhân dân miền Nam Việt Nam. Chúng đã bắt bớ, giam cầm và giết chết hàng chục vạn người yêu nước ở miền Nam Việt Nam. Không thể chịu được, nhân dân miền Nam Việt Nam đã phải nổi dậy cầm súng chống lại chính quyền tay sai, chống lại ách thống trị thực dân kiểu mới của Mỹ, để bảo về quyền tự do, độc lập và quyền sống của mình. Năm 1959, nếu không sự can thiệp của đế quốc Mỹ thì nhân dân miền Nam Việt Nam đã có thể quét sạch chính quyền tay sai trong một vài tuần. Nhưng lúc bấy giờ đế quốc Mỹ vẫn còn mạnh và rất ngạo mạn, đã không để nhân dân miền Nam Việt Nam được tự do. Chúng quyết sử dụng mọi phương tiện quân sự, mọi thủ đoạn đàn áp để ngăn cản thắng lợi của nhân dân Việt Nam. Chúng đã bất chấp xương máu của nhân dân, đói khổ của nhân dân, đau đớn của nhân dân; quyết đè bẹp ý chí tự do của nhân dân Việt Nam, mặc dù đất nước này ở xa Mỹ hàng vạn dặm. Vì vậy, nhân dân miền Nam Việt Nam anh hùng lại phải tiến hành một cuộc chiến tranh vô cùng khốc liệt trong 18 năm. Đế quốc Mỹ đã dùng mọi thủ đoạn, vũ trang đến tận răng cho chính quyền bù nhìn để tiến hành cuộc “Chiến tranh đặc biệt” dưới sự chỉ huy của cố vấn Mỹ. Nhưng rồi chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của chúng bị đánh bại. Chúng phải chuyển sang tiến hành “Chiến tranh cục bộ” với sự có mặt của hàng chục vạn quân Mỹ. Mặc dù vậy, chúng cũng không thể nào đánh bại được cuộc chiến đấu anh hùng của nhân dân miền Nam Việt Nam. Chúng đã tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại đầy tội ác chống nhân dân miền Bắc Việt Nam. Một lần nữa, chúng lại bị đánh bại. Chúng không thể nào khuất phục được nhân dân Việt Nam. Nhân dân miền Nam Việt Nam với tinh thần chủ động tiến công đã đánh bại hoàn toàn chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, buộc đội quân viễn chinh Mỹ phải rút lui. Lúc bấy giờ, bọn đế quốc Mỹ lại bày ra một chiến lược mới mà chúng gọi là “Việt Nam hóa chiến tranh”, có nghĩa là “dùng người Việt Nam đánh người Việt Nam”. Chúng lao vào tổ chức một đội quân đàn áp khổng lồ ở miền Nam Việt Nam. Mặc dầu vậy, chúng vẫn không thu được kết quả gì. Từ mùa xuân năm 1972, trước cuộc chiến đấu anh hùng của nhân dâ n Việt Nam, kế hoạch “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ bị sụp đổ. Đế quốc Mỹ phải chấp nhận ngừng ném bom miền Bắc và phải ký Hiệp định Paris. Với Hiệp định Paris, Mỹ phải chấp nhận rút toàn bộ quân của chúng khỏi miền Nam Việt Nam. Đó là thắng lợi to lớn, thắng lợi thần kỳ của Việt Nam. Vì trước đây bọn thực dân Pháp đã phải rút lui; bây giờ, sau 20 năm, đế quốc Mỹ cũng phải rút lui. Ngoài ra, một phần lớn lãnh thổ miền Nam Việt Nam đã được giải phóng; phần lớn lãnh thổ của Lào và Campuchia cũng đã được giải phóng. Như vậy là do kết quả của cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân, phần lớn lãnh thổ các nước Đông Dương đã được giải phóng. 

Cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam và nhân dân các nước Đông Dương không phải là uổng công vô ích. Cuộc đấu tranh đó đã phải tiến hành trong điều kiện cực kỳ khó khăn gian khổ nhưng đã đạt được những thắng lợi tuyệt vời. Các bạn đã dạy cho đế quốc Mỹ một bài học lớn. Chúng đã tự cho mình là mạnh hơn ai hết và không ai có thể đánh bại được chúng. Nhưng bây giờ một dân tộc nghèo khó như Việt Nam lại có thể đánh bại được chúng. Vấn đề là, một dân tộc anh hùng, một dân tộc quyết đấu tranh vì độc lập tự do của mình, một dân tộc dũng cảm và danh dự, là một dân tộc bất khả chiến bại. Bọn đế quốc không phải là vô địch. Chính nhân dân Việt Nam mới là một dân tộc vô dịch. Đó là bài học vĩ đại mà các bạn đã đem lại cho các dân tộc bị áp bức bóc lột ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ La tinh. Bây giờ ở khắp mọi nơi trên thế giới bọn đế quốc đã mất uy tín. Trong khi đó, uy tín và danh dự của nhân dân Việt Nam thì không ngừng lớn lên. Cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam đã tác động ngay đến cả nền chính trị của Mỹ, vì một bộ phận quan trọng trong nhân dân Mỹ đã tỉnh ngộ về chủ nghĩa đế quốc, cảm thấy vô cùng xấu hổ về những tội ác mà đế quốc Mỹ đã gây ra ở Việt Nam. Nhiều công dân, nhiều thanh niên Mỹ đã bị truy tố, bị đánh đập, thậm chí còn bị giết hại, bởi vì ngay cả người Mỹ cũng đã bắt đầu đấu tranh bảo vệ Việt Nam. Đó là công lao vô cùng to lớn của nhân dân Việt Nam anh hùng đối với toàn thể nhân loại. 

Nhưng như đồng chí Trần Nam Trung vừa nói ở đây, mặc dù bị đánh bại, bọn đế quốc vẫn chưa từ bỏ ý đồ duy trì chế độ thực dân kiểu mới ở miền Nam Việt Nam. Chính vì vậy mà cần phải tiếp tục đấu tranh kiên quyết, và cần có sự ủng hộ của nhân dân thế giới đòi đế quốc Mỹ và chính quyền bù nhìn phải thi hành Hiệp định Paris. Đế quốc Mỹ và ngụy quyền tay sai biết rõ rằng, nếu Hiệp định Paris được thi hành thì chúng sẽ bị đánh bại. Chính vì vậy mà chúng không muốn thi hành Hiệp định; không muốn tôn trọng vùng giải phóng mà Hiệp định đã công nhận; không muốn thả tù chính trị như Hiệp định đã ghi rõ. Chúng đang chống lại hòa hợp dân tộc; chống lại các quyền tự do của nhân dân miền Nam Việt Nam. Nhân dân miền Nam Việt Nam đang được sự ủng hộ hoàn toàn của tất cả các dân tộc trên thế giới trong cuộc đấu tranh đòi thi hành Hiệp định Paris. Chỉ có chính quyền tay sai Mỹ ở Sài Gòn thì chống lại. Tại sao vậy? Bởi vì chừng nào Hiệp định chưa được thi hành thì chúng còn có đặc quyền đặc lợi. Vì bọn phản động muốn sống không lao động, muốn tiếp tục bóc lột nhân dân miền Nam Việt Nam. Thật là khác biệt biết bao giữa bọn bù nhìn tay sai Mỹ và những người cách mạng, người lao động có danh dự, có đạo đức, có bản lĩnh, quên mình, dũng cảm và đầy lòng yêu nước. Và trong cuộc đấu tranh giữa một bên là đạo đức, tinh thần của những người cách mạng, và một bên là sự sa đọa, vô đạo đức của bọn phản cách mạng, thì nhất định cách mạng sẽ chiến thắng. 

Nhưng không phải chỉ có đấu tranh để thực hiện Hiệp định Paris. Nhân dân Việt Nam còn phải phấn đấu gian khổ để tổ chức lại vùng giải phóng, tổ chức nhân dân; phải làm việc hết sức mình, phải nâng cao giác ngộ của đồng bào còn sống trong vùng tạm chiếm. Phải phấn đấu hết sức để củng cố thế đứng của cách mạng. Phải phấn đấu cho các vùng giải phóng, các căn cứ địa của cách mạng trở thành những vùng bất khả xâm phạm. Phải tự xây dựng lực lượng thật hùng mạnh, để bọn bù nhìn trong cơn tuyệt vọng không dám đánh vào các lực lượng cách mạng miền Nam Việt Nam. Phải tăng cường sức mạnh của mình để nếu bọn tay sai Mỹ liều lĩnh tấn công thì chúng sẽ bị đánh bại. 

Thưa các đồng chí và các bạn thân mến!Hôm nay, chúng ta tụ họp lại đây trong lòng lãnh thổ giải phóng miền Nam Việt Nam, tại một nơi mà trước đây có 1 căn cứ quân sự của đế quốc Mỹ tưởng chừng bất khả xâm phạm nhưng đã bị đè bẹp. Đoàn chúng tôi đã từ sông Bến Hải đến đây một cách yên bình theo đường số 1, qua Đông Hà, rồi đường 9 nổi tiếng, và bây giờ chúng tôi đang đứng trên ngọn đồi 241 lịch sử mà các bạn đã đánh chiếm bằng chủ nghĩa anh hùng và lòng quả cảm của mình. Vừa rồi, các đồng chí có kể lại cho chúng tôi là các đồng chí đã đánh chiếm các căn cứ ở đây như thế nào, đã đè bẹp các hệ thống quân sự ở đây chỉ trong vài ngày ra sao. Điều đó chắc là bọn đế quốc chẳng bao giờ tưởng tượng nổi. Những thắng lợi giành được ở đây cũng như những nơi khác ở miền Nam Việt Nam đã đem lại một kết quả tuyệt vời, đã buộc đế quốc Mỹ phải ngừng ném bom phá hoại miền Bắc Việt Nam, buộc chúng phải ký Hiệp định Paris và vĩnh viễn rút quân đội Mỹ khỏi miền Nam Việt Nam. Đó là một thành quả vô cùng to lớn. Và thắng lợi cuối cùng giải phóng miền Nam Việt Nam, hòa bình thống nhất đất nước sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian. 

Sáng nay, trên đường đến đây lúc bình minh, chúng tôi đã có một ngày thật đẹp trời, một ánh mặt trời chói lọi dâng lên từ chân trời phía đông. Ngắm cảnh đồi núi điệp trùng, cảnh bình nguyên bừng sáng, chúng tôi thầm nghĩ, tương lai của Việt Nam sẽ rực rỡ, đẹp đẽ biết bao. Nhất định rồi, tương lai của Việt Nam sẽ sáng lạn như ánh mặt trời chào đón chúng tôi hôm nay, và Việt Nam nhất định sẽ được xây dựng lại mười lần to đẹp hơn, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiên liệu. Trong sự nghiệp mới này, những người cách mạng Cuba, toàn thể nhân dân Cuba, những người đang xây dựng chủ nghĩa xã hội cách Mỹ 90 dặm, sẽ luôn kề vai sát cánh cùng các bạn. 

Hôm nay, với lòng biết ơn và thán phục vô hạn đối với các bạn, chúng tôi hồi tưởng lại những chiến công hiển hách và những chiến thắng vinh quang; chúng tôi tưởng nhớ đến hàng nghìn người Việt Nam anh hùng đã hiến dâng xương máu của mình cho tự do của Tổ quốc. Những nỗ lực của họ không phải là vô ích; những hy sinh của họ không phải là vô ích. Từ xương máu của họ đổ xuống đang vươn lên một nước Việt Nam bất khuất và chiến thắng. 

Vinh quang đời đời thuộc về những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh cho Tổ quốc!

Nhân dân Việt Nam anh hùng muôn năm!

Tình hữu nghị Cuba - Việt Nam muôn năm!(Ghi theo lời dịch của đồng chí Nguyễn Xuân Phong, cán bộ đối ngoại Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, đăng trên báo Nhân Dân số ra ngày 19/9/1973)

Chủ tịch Fidel Castro: “Tôi sẵn sàng thăm lại Việt Nam”

(QT) - Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cuba, buổi tối ngày 9/9/2010, tại Thủ đô La Habana, đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội nước ta (nay là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng) đã có cuộc gặp rất đặc biệt, hiếm có với lãnh tụ Cuba, Chủ tịch Fidel Castro- Người đồng chí, người bạn lớn chí nghĩa, chí tình của nhân dân Việt Nam ngay tại nhà riêng.

Phóng viên Báo Nhân Dân tháp tùng đoàn có bài viết ghi lại nội dung của cuộc gặp đặc biệt này (bài viết đăng trên Báo Nhân Dân điện tử ngày 9/9/2010). Báo Quảng Trị xin giới thiệu lại nội dung bài viết.Cuộc gặp mang ý nghĩa hết sức đặc biệt, có những cử chỉ ngoại lệ, thể hiện tình cảm đậm đà, sâu sắc của đồng chí Fidel Castro dành cho Việt Nam. 

Theo thông lệ trong các chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo các nước trên thế giới khi đến thăm nước bạn Cuba đều không đề cập lịch về cuộc gặp lãnh tụ Fidel Castro. Bởi vì, hầu hết phải chờ đến phút chót phía bạn mới có thể trả lời thu xếp được cuộc gặp hay không. Vì thế, cuộc gặp tối 9/9 tại nhà riêng đồng chí Fidel kính mến tại thủ đô La Habana của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta mang một ý nghĩa hết sức đặc biệt, với một tình cảm đậm đà, sâu sắc của đồng chí dành cho Việt Nam. Chẳng phải thế mà dường như bất kể thành viên nào tham gia đoàn công tác lần này đều hồi hộp mong chờ phía bạn trả lời xác nhận đồng ý về cuộc gặp gỡ lãnh tụ Fidel Castro. 

Đồng chí Nguyễn Phú Trọng và các thành viên trong Đoàn đại biểu Việt Nam bên tượng đài Bác ở thủ đô La Habana - Ảnh: VNC

Tầm gần 8 giờ tối, bên ngoài Nhà khách Hội đồng Bộ trưởng Cuba ở khu Laguito mưa tầm tã. Đoàn đại biểu nước ta vừa có tiếp xúc cấp cao với Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Raul Castro. Trong khi mọi người đang ngồi nói chuyện, một cán bộ ngoại giao vào báo cáo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng rằng, lãnh tụ Fidel vừa trực tiếp điện thoại cho liên lạc của đoàn cho biết: “Được biết Chủ tịch Quốc hội Việt Nam sang thăm Cuba, muốn được gặp tôi, vậy thì tôi mời Chủ tịch và cán bộ phiên dịch đến nhà”. Chủ tịch Fidel Castro không quên hỏi: “Vậy các đồng chí Việt Nam đã ăn cơm tối chưa?”. Cán bộ liên lạc của đoàn trả lời rằng, được gặp Tổng Tư lệnh là niềm vinh hạnh lớn lao, nên Chủ tịch chúng tôi sẵn sàng đến ngay. Cán bộ ngoại giao thưa với đồng chí Fidel là Đại sứ Việt Nam tại Cuba và hai đồng chí lãnh đạo cao cấp đang ở cùng tháp tùng Chủ tịch Quốc hội. 

Thật bất ngờ, đồng chí Fidel đã mời đồng chí Đại sứ và hai đồng chí lãnh đạo cấp cao cùng đến với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng luôn. Điều này thể hiện một ngoại lệ, sự ưu ái đặc biệt dành cho đoàn Việt Nam, bởi thông thường Chủ tịch Fidel nhận lời tiếp khách theo diện hẹp, hay nói cách khác, thành phần khách mời là “1+1” (một lãnh đạo trưởng đoàn và một phiên dịch- có khi Đại sứ kiêm luôn công việc phiên dịch). 

Đúng 8 giờ 30 phút, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và các thành viên được mời, có các đồng chí UVTƯ Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Văn Son - Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại; Trần Đình Đàn - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội; Đại sứ Việt Nam tại Cuba Vũ Chí Công và đồng chí phiên dịch. Khi mọi người bước vào phòng khách đã thấy ở phòng khách bức tranh bằng đá quý hình ảnh đồng chí Fidel phất cao lá cờ của Mặt trận Giải phóng miền Nam tại Quảng Trị vào năm 1973. Đây là món quà nhỏ thể hiện tình cảm của nhân dân Việt Nam trân trọng kính tặng người bạn lớn Cuba, do đoàn mang sang dịp này. 

Vừa đón các đại biểu Việt Nam, đồng chí Fidel nói ngay: “Từ ngày 25/8 vừa rồi đã nhận được thư của Quốc hội, chính quyền và nhân dân Cuba báo cáo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng sang thăm chính thức Cuba từ ngày 5 đến 7/9. Tôi vừa mới xem bản tin Truyền hình Cuba về cuộc hội đàm giữa lãnh đạo Quốc hội hai nước”. 

So với năm ngoái, năm nay vị Tổng Tư lệnh Fidel Castro khỏe mạnh hơn nhiều, da dẻ hồng hào, sự tinh anh toát lên từ ánh mắt, phong cách nói chuyện tràn trề nhiệt huyết. 

Chủ tịch Fidel thông báo: “Tôi vừa mới đi xuống một trường đại học về đấy. Tôi xuống để nói chuyện về vấn đề chiến tranh. Bây giờ tôi đọc sách nghiên cứu thường xuyên về Việt Nam”. 

Câu chuyện của Fidel Castro xoay quanh hai vấn đề: Giương cao ngọn cờ hòa bình và cảnh báo với dư luận thế giới về nguy cơ chiến tranh hạt nhân, đặc biệt của Mỹ và Israel nhằm vào Iran, đặc biệt trong bối cảnh 90 ngày sau khi có Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liên quan đến Iran được thông qua. “Vậy thì bước sắp tới sẽ là gì?” - Đồng chí Fidel nói: “Nhiệm vụ của tôi là cảnh báo cho dư luận và nhân dân thế giới biết về nguy cơ này. Đó là một nội dung lớn, qua nó giúp chúng ta tập hợp lực lượng, kêu gọi sự đoàn kết của nhân dân thế giới”. 

Fidel nhấn mạnh: “Người có thể ngăn ngừa được nguy cơ nguy hiểm này chính là Tổng thống Mỹ Barack Obama”. 

Quan tâm về vấn đề bảo vệ môi trường, giải pháp chống lại sự biến đổi khí hậu, theo Fidel, “đây cũng là một vấn đề giúp tập hợp lực lượng”. Vị lãnh tụ của nhân dân Cuba hỏi Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng: “Tình hình sông Mê Kông như thế nào? Gần đây con sông chịu nhiều bão lụt không, bị xâm mặn không?”. 

Chủ tịch Fidel nhắc lại kỷ niệm hết sức sâu sắc về ba chuyến đi thăm Việt Nam. “Tháng 9/1973, tôi sang Phủ Chủ tịch. Lúc ấy đồng chí Phạm Văn Đồng thông báo với chúng tôi về Hiệp định Paris cũng như sự vi phạm Hiệp định của Mỹ. Tôi rất ấn tượng về chuyến đi vào vùng Đồng Hới (Quảng Bình) và vào thăm Quảng Trị. Lúc máy bay đổ xuống vùng đất Quảng Bình trên mặt đất chả còn cái nhà nào nữa. Mọi người dân sống dưới hầm”. 

“Lúc bấy giờ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thông báo cho tôi về con đường mòn Hồ Chí Minh. Tôi đã trực tiếp chỉ thị ngay về Cuba yêu cầu xuất ngoại tệ để mua các thiết bị, máy ủi đất do Nhật Bản sản xuất để làm đường mòn Hồ Chí Minh”. Nhắc lại kỷ niệm về hai chuyến thăm Việt Nam vào năm 1995 và gần đây nhất vào năm 2003, trong không khí gặp gỡ thân tình, như người thân trong nhà, đồng chí Fidel kể vừa qua rất thích thú khi xem một bộ phim tư liệu do Cuba sản xuất. Bộ phim “Cuộc đời và sự nghiệp của Hồ Chí Minh và của Fidel”, trong đó có hình ảnh Bác Hồ ở chiến khu đang tập Thái cực quyền. Có chi tiết thú vị là Bác Hồ đã khéo léo quật ngã mấy đồng chí cận vệ. “Cũng vì thế mà Chủ tịch Hồ Chí Minh với dáng người nhỏ nhắn nhưng đã quật ngã được đế quốc to!” - đồng chí Fidel nói. 

Qua Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và các đồng chí trong đoàn, Fidel không quên gửi lời hỏi thăm sức khỏe Đại tướng Võ Nguyên Giáp và vui mừng khi biết Đại tướng vẫn khỏe, hôm 25/8 rồi đã bước sang tuổi 100 và vẫn rất minh mẫn. 

Fidel cho biết, ông vẫn thường xuyên theo sát tình hình Việt Nam, xem truyền hình thường xuyên về Việt Nam. “Tôi hôm nay vừa xem truyền hình về các hoạt động của đồng chí tại Cuba, hội đàm với đồng chí Alarcón (Chủ tịch Quốc hội Hội đồng nhân dân Cuba Ricardo Alarcón de Quesada) này, đồng chí Raul này (Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Raul Castro). Rồi các đồng chí đã tặng cho chúng tôi gạo. Tôi luôn theo sát bước tiến phát triển kinh tế- xã hội của Việt Nam”. 

Fidel đặc biệt quan tâm tìm hiểu và đánh giá cao những thành tích về phát triển kinh tế- xã hội của Việt Nam, nhất là các lĩnh vực: sản xuất cà phê, lúa gạo và khai thác dầu khí. 

Tại cuộc gặp gỡ đặc biệt này, Fidel đã thể hiện tình cảm sâu đậm, thân tình của mình khi tặng Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cuốn sách “Chiến thắng chiến lược”, một cuốn sách thuộc thể hồi ký, mang tính chất tổng kết thực tiễn do chính Fidel viết. Mở cuốn sách dày gần 800 trang mới vừa được xuất bản, Fidel cầm bút viết lời đề tặng: “Kính tặng đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam với tình cảm rất thân thiết”. 

Đồng chí Fidel đã trân trọng qua Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng gửi tặng cuốn sách này đến Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh. 

Thay mặt các thành viên trong Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vui mừng khi thấy lãnh tụ Fidel Castro khoẻ mạnh, minh mẫn và chuyển lời thăm hỏi trân trọng của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và các vị lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước Việt Nam tới đồng chí Fidel kính mến. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng bày tỏ: “Trước đây, khi thấy đồng chí Fidel sức khỏe có lúc mệt, chúng tôi và nhân dân Việt Nam cũng rất lo. Giờ thấy đồng chí sức khỏe bình phục và tốt lên, chúng tôi rất phấn khởi”. Theo lời một cán bộ Cuba, đồng chí Fidel làm việc và nghỉ ngơi rất điều độ theo lịch của bác sĩ. Trước đây có lúc mệt, đồng chí ngủ dậy muộn, vậy nên có những cuộc hội đàm bắt đầu từ 10 giờ. Nay 6 giờ sáng đồng chí đã dậy. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng nói: “Tôi rất mong đồng chí luôn khỏe, sớm sang thăm lại Việt Nam. Nhân dân Việt Nam rất kính trọng và ngưỡng mộ đồng chí. Hai tiếng Cuba và Fidel đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng, của tinh thần quật khởi, khí phách hiên ngang Cuba”. Chủ tịch Fidel đáp lời: “Tôi sẵn sàng sang thăm lại Việt Nam. Và cho tôi gửi lời chào toàn thể nhân dân Việt Nam”. Trước khi đồng chí Fidel chụp ảnh chung với đồng chí Chủ tịch Quốc hội Việt Nam và 5 thành viên tháp tùng, đồng chí đã tặng sách cho mọi người. Đồng chí còn nhớ tặng thêm một cuốn khác, đưa cho đồng chí Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trần Đình Đàn để “đồng chí tặng cho một chi bộ”. Cuộc gặp gỡ đặc biệt và xúc động ấy kéo dài khoảng 40 phút. Bên ngoài căn nhà đồng chí Fidel, cơn mưa vẫn chưa ngớt. Một cử chỉ vô cùng thân thiết nữa, khi Chủ tịch Quốc hội nước ta chào từ biệt ra về, ra tới cổng vẫn thấy Fidel nán lại bên cửa trông theo… 

                        VĂN NGHIỆP CHÚC (Ghi theo lời kể của Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Cuba Vũ Chí Công)